Ryglice poznaj nowych ludzi
Poznaj Ryglice
Dzieci, które mieszkały w rynku lub okolicy bawiły się razem z dziećmi żydowskimi. Z zaciekawieniem podglądały ich zwyczaje, obrzędy i święta. I odwrotnie, odważniejsze dzieci żydowskie, gdy nie było ludzi, z zainteresowaniem zerkały do kościoła. Na obrzeżach rynku w Ryglicach Żydzi mieli własną piętrową bożnicę, łaźnię i rzeźnię.
Account Options
Bożnica wg relacji starszych ludzi, należała do jednych z najpiękniejszych w powiecie tarnowskim. Była to piętrowa budowla, do której prowadziły wysokie, kamienne schody boczne, miała wydzieloną część dla mężczyzn i kobiet. Spłonęła pod koniec roku , podpalona przez Niemców, żandarmów z Tarnowa.
Wtedy też zastrzelono wielu Żydów, pozostali uciekli i ukrywali się na obrzeżach miasteczka. Po spaleniu bożnicy modlitwy odprawiano w domu Żydówki nazywanej przez ludzi "Rzeźniczką", gdyż jej mąż był rzeźnikiem. Ów rzeźnik prowadził również łaźnię, która znajdowała się nieopodal Szwedki.
- białołeka singiel?
- Ludzie związani z kulturą gminy.
- samotne dziewczyny jasionówka?
- "Nad zbiornkiem retencyjnym w Ryglicach ciąży klątwa".
- randki dla seniorów skomielna czarna?
- Księgowi Ryglice - 15 polecanych księgowych.
- Masz ciekawy temat? Napisz do nas list!;
Miała dwa baseny i natrysk. Żydzi kąpali się tam w każdy piątek. Rzeźnia specjalizowała się głównie ubojem drobiu. Cenną informacją o środowisku żydowskim Ryglic są wspomnienia Wincentego Witosa, który znany był ze swego antyżydowskiego nastawienia. Pisze on m. Starsi ludzie pamiętają do dzisiaj Żydów, ich sklepy i obrzędy. Również na terenach gminy Żydzi obchodzili swoje święta, czyli m.
Na większe zgromadzenia udawali się nieco dalej m. Mieszkańcy Ryglic niejednokrotnie wozili furmanką Żydów i rabina do Tuchowa, skąd w dalszą drogę udawali się pociągiem. Z Ryglicami związane było dzieciństwo i młodość znanego żydowskiego poety i eseisty Agatsteina, znanego lepiej pod pseudonimem literackim - Mieczysław Jastrun.
Cmentarz żydowski w Ryglicach Jewish cemetery in Ryglice
Wraz z rodzicami mieszkał przez pewien czas w Ryglicach na pierwszym piętrze budynku ratusza przy rynku. Ojciec poety - Józef Agatstein - prowadził tam gabinet lekarski. Jastrun uczęszczał nawet przez pewien okres do Szkoły Powszechnej w Ryglicach. Po niedługim czasie cała rodzina Agatsteinów wyemigrowała z Ryglic. W czwartek 7 września roku, wkroczyły po południu do Ryglic wojska niemieckie. Od tego czasu zaczęto nękać i zabijać ludność żydowską.
Kazano im zgolić brody i pejsy, starozakonnym zabroniono chodzić w chałatach, mieli być ubrani jak wszyscy, z wyjątkiem opaski z niebieską gwiazdą na rękawie, którą zawsze musieli nosić. Sklepy żydowskie były znaczone wymalowaną na ścianie lub drzwiach gwiazdą. Żydzi mieli być widoczni, musieli się wyróżniać - byli tępieni, prześladowani, ograbiani, niszczeni. Niemcy starali się zniszczyć wszelkie ślady po ich kulturze.
Niszczono miejsca ich kultu. Później, kiedy stacjonowały w Ryglicach wojska niemieckie przybyłe z Francji, Żydów wykorzystywano do wywożenia żwiru, porządkowania plant i cmentarza wojennego, naprawy dróg, uliczek w rynku, prac pomocnicze dla wojska. Żydówki z Tuchowa, przychodziły do Ryglic i sprzedawały swoje ciało żołnierzom niemieckim za żywność i papierosy. Żydowskie sklepy Niemcy plądrowali aż do likwidacji. Były to trudne i ciężkie czasy. W pierwszych latach wojny rozstrzelano wielu Żydów, w różnych przypadkowych miejscach. Od do 22 lipca 19 42 roku w Ryglicach Niemcy rozstrzelali na oczach ludzkich około 30 osób.
Strzelano do nich bez podania jakiejkolwiek przyczyny. Los chciał, że oboje zginęli tego samego dnia, tylko w innych miejscach jej niedoszły mąż zmarł wraz z innymi Żydami, na obrzeżach rynku w Ryglicach. Dziewczyna pochodziła z Krakowa, mieszkała u rodziny Frenkielów. Jak wspominają starsi ludzie była bardzo młoda i piękna. Jedna z wersji mówi, że jeden z volksdeutschów z Kowalowej doniósł Niemcom, że Żydówka kręci się w tamtej okolicy.
Jednak bardziej prawdopodobna jest wersja, że wracał on wozem zRyglic do Kowalowej i wiózł ze sobą jednego z Niemców na tamtejszą placówkę bo stacjonował ich u siebie w domu. Żydówka przebywała chwilowo u miejscowych rodzin lub też chciała się schronić do jednego z domów widząc z dala nadjeżdżającego wozem Niemca , jednak, gdy domownicy zobaczyli, że od Ryglic jedzie furmanką chłop z Niemcem, wystraszyli się i wygonili ją na drogę. Niemiec natychmiast ją zobaczył i zszedł z wozu. Ponoć, Żydówka spłakana obejmowała ramionami kolana Niemca, prosząc aby jej nie zabijał.
On nie mogąc się od niej "odgonić" machną ręką wskazując, że może odejść i że nic jej nie zrobi. Gdy trochę się oddaliła, strzałem w plecy pozbawił ją życia.
- randki sympatia chmielnik?
- pielgrzymka chrześcijańskie randki?
- biecz portal dla singli?
- kostrzyn kluby singli?
Artur Dubiel i Eugeniusz Jękot byli świadkami zastrzelenia Żyda Balsana Rubina na Książej Łące oraz Żyda o przezwisku "Niciarz", w potoku pod mostem most na drodze na Galię , który po śmierci leżał w wodzie twarzą do góry. Żyda o przezwisku Rywek zastrzelono, gdy uciekał do rzeki. Rabina o przezwisku "Sija" Niemcy powiesili ponoć na drabinie w jego własnym domu. Na Pożorach mieszkała rodzina Mendlów. Ojciec rodziny miał córkę Henę oraz zięcia, którego nazywano "Burcel". Żyd Burcel uciekł w czasie wojny opuszczając żonę i teściów.
Natomiast Hena zginęła na oczach sąsiadów, gdyż jeden z mieszkańców przyprowadził do ich domu patrol niemiecki. Dziewczyna zaczęła uciekać w stronę lasu, ponoć trzymała się drzewa, kiedy pozbawiono ją życia.
Wszystkich Żydów, którzy polegli w pierwszych dniach wojny grzebano w miejscu zastrzelenia. Nie było wolno przenosić ich ciał na cmentarz żydowski. Dopiero tuż przed wysiedleniem ich z Ryglic Niemcy nakazali odkopać wszystkie ciała zastrzelone w różnych przypadkowych miejscach i przenieść na kirkut. W wielu przypadkach sami nawet wskazali miejsce, gdzie zastrzelili poszczególne osoby.
Decyzję taką podjęli prawdopodobnie ze względów higienicznych, gdyż ciała, w wielu przypadkach zakopane na małej głębokości, zaczęły się rozkładać. Wydobyte ciała w specjalnych, drewnianych skrzyniach złożono na cmentarzu żydowskim. Praktycznie wszystkie rodziny żydowskie opuściły Ryglice w środę 22 lipca r. Udali się ulicą Grunwaldzką dzisiejsza Tuchowska do Tuchowa, gdzie chwilowo przetrzymywano ich w tamtejszym getcie. Kilku z nich rozstrzelano w Tuchowie.
Następnie zostali wywiezieni do Bełżca, gdzie uśmiercono większość. Według wyliczeń Franciszka Dubiela, było ich mężczyzn i kobiet, razem ze starcami i dziećmi, a prawdopodobnie trzy osoby z Ryglic ocalały. Niemcy pozwolili zabrać im ze sobą cały dobytek, który potem skonfiskowali. Chłopskie furmanki odjeżdżające w słoneczny, lipcowy dzień z Ryglic, wypełnione były po brzegi sprzętem domowym, pierzynami i całym dobytkiem.
Część Żydów pognano do Tuchowa pieszo. Niektóre rodziny przeczuwając swój los zakopały w okolicy swojego domostwa najcenniejsze przedmioty, głównie kultu religijnego, chcąc by nie zagrabili ich Niemcy. Po wojnie, niektóre rodziny zamieszkujące okolice rynku, kopiąc fundamenty czy też przy innych okolicznościach, natrafiły na pozostałości pozostawione tutaj przez ostatnich żydowskich mieszkańców. Wcześniej nazywała się Dobka Strum. Wzięła ślub w klasztorze ojców redemptorystów w Tuchowie z Kantorem z Uniszowej. Mimo, iż już przed wojną była żoną Polaka, musiała umrzeć, gdyż dla Niemców każdy, kto do trzeciego pokolenia wstecz miał żydowskie pochodzenie z ojca lub matki, był Żydem.
Gestapo dokonało rewizji ich domu w Zalasowej. Sabinę zastrzelono na podwórzu przed domem, natomiast Gizeli wraz z ojcem udało się uciec przez okno. Ukrywała się u krewnych w Jaśle, potem powróciła do Zalasowej. Jednak już w lipcu r. Dzięki pomocy znajomych, wydostała się z getta i do końca wojny ukrywała się w różnych domach w Zalasowej i w Szynwałdzie. Pozostała część jej rodziny z Tuchowa została przewieziona do Bełżca, gdzie wszystkich zamordowano.
Natomiast Gizela, po okupacji wyszła za mąż za zalasowskiego krawca Jana Madeję. Godzina: … 25 czerwca, Pozostałe wiadomości z kategorii Radłów. Życzenia imieninowe Z okazji imienin wszystkim Ireneuszom i Józefom , mieszkańcom Gminy Ryglice składam najserdeczniejsze życzenia: zdrowia, szczęścia, wszelkiej pomyślności, radości z… 28 czerwca, Życzenia imieninowe Z okazji imienin wszystkim Mariom i Władysławom , mieszkańcom Gminy Ryglice składam najserdeczniejsze życzenia: zdrowia, szczęścia, wszelkiej pomyślności, radości z… 27 czerwca, Pozostałe wiadomości z kategorii Ryglice.
Zgłoszenie do udziału w debacie nad raportem o stanie Gminy… Zgodnie z art. Odbiór foli, sznurków z działalności rolniczej W dniach: 19 czerwca r w godz. Pozostałe wiadomości z kategorii Rzepiennik Strzyżewski. Był… 26 czerwca, Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej — 28 czerwca r. Skorzystaj z nieodpłatnej pomocy prawnej Skorzystaj z nieodpłatnej pomocy prawnej by Dawid Kapustka 25 czerwca Najnowsze informacje No Comment Osoby w trudnej sytuacji mogą… 25 czerwca, Szkolenie ze sprzedaży on-line organizowane przez Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego Szkolenie ze sprzedaży on-line organizowane przez Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego by Dawid Kapustka 25 czerwca Aktuaności Przedsiębiorcy, Najnowsze informacje… 25 czerwca, Pozostałe wiadomości z kategorii Skrzyszów.
Kolejną inicjatywą jest… 26 czerwca, Ósmoklasiści, powodzenia! Rejestracji można dokonać… 10 czerwca, Pozostałe wiadomości z kategorii Szerzyny.